توضیحات
یک هنر با ارزش و با قدمت که در شهر اصفهان هنوز رواج دارد و به هنری ترین و حرفه ای ترین شکل ادامه دارد. اگر بخواهیم این هنر دیرینه و ارزشمند را تعریف کنیم باید گفت هنر قرار دادن چند ضلعی ها به صورت منظم در کنار یکدیگر. در واقع خاتم کاری از کنار هم قرار دادن اشکال هندسی می باشد که کاری ظریف و با دقت است. برای زیباتر کردن و آراستن سطح اشیا نیاز به خاتم کاری می باشد. وقتی تکه های کوچک و منظم اشکال هندسی با اضلاع مختلف کنار هم قرار میگیرند، زیبایی بصری خاصی ایجاد می شود.استخوان، عاج فیل و انواع چوب مانند آبنوس، گردو، عناب و نارنج … با رنگ های مختلف برای ساخت خاتم و خاتم کاری استفاده میشود. به طور کلی برای تغییر رنگ چوب ها به زرد، قرمز و یا سیاه از رنگ های شیمیایی استفاده می شود و برای فلزات هم از تغییر رنگ نیز استفاده می گردد. فلزات مورد استفاده در خاتم و تولید قاب خاتم مفتول های مسی و گاهی طلا می باشد.خاتم کاری از جمله طراحی و تولید قاب خاتم در شهرهای اصفهان، شیراز انجام میگیرد.
برای تولید یک قاب خاتم از جمله قاب خاتم تک گل با کد KHF-17 و به طور کلی صنایع دستی خاتم کاری، از انواع چوب ها، استخوان ها و فلزات استفاده می شود. البته نه هر نوع چوبی فقط چوب هایی که مخصوص و منحصر به خاتم کاری باشند. از انواع این چوب ها :
- آبنوس:یک چوب بسیار مقاوم و گران قیمت که در حال حاضر به خاطر قیمت بالای آن کمتر استفاده می شود و برای تهیه مثلث های کوچک سیاه در خاتم کاری از آبنوس استفاده می شده است.
- فوفل: این چوب جایگزین چوب آبنوس برای تهیه رنگ قهوه ای تیره و سیاه شده است. این چوب بیشتر در حاشیه خاتم سازی به کار می رود که امروزه این چوب هم کمیاب شده است.
- گردو: چوب کردو در حال حاضر یکی از پر مصرف ترین چوب ها در خاتم کاری و تولید قاب عکس خاتم می باشد. ترکیب آن با رنگ های شیمیایی، یک چوب سیاه رنگ به شما میدهد.
- عناب: چوبی است که در شهرهایی مانند یزد، خراسان و شیراز روییده می شود و رنگ این چوب زرد و تقریبا قهوه ای روشن است که با ترکیب مواد شیمیایی به رنگ قرمز در می آید.
- نارنج: چوبی در مازندران است که در خاتم کاری بسیار به کار می رود و با رنگ های شیمیایی ترکیب شده و زرد، سیاه و قرمز می شود.
افرا، شمشاد و تبریزی از دیگر چوب های استفاده شده در خاتم کاری می باشد.
استخوان
- عاج: عاج برای تهیه رنگ سفید در خاتم استفاده می شود که به دلیل کمیاب و گران بودن آن امروز از عاج مصنوعی استفاده می شود.
- شتر: رنگ این استخوان به طور طبیعی سفید است و قابلیت چسب خوری و رنگ پذیری بالایی دارد.
- اسب:تقریبا رنگ سفید تیره تری دارد اما قابلیت رنگ پذیری بالاتری نسبت به استخوان شتر دارد.
تولید قاب خاتم
در این مراحل ابتدا چوب یا استخوان ها با ابزار مخصوص با قطر یک یا دو و نیم میلیمتر و طول ۳۰ سانتی متر برش زده می شوند. و از این طریق اشکال هندسی به دست می آیند. مثلث های هم اندازه از این برش ها جدا می شوند. کیفیت یک قاب خاتم کاری شده و یا به طور کلی خاتم کاری را هم اندازه بودن و منظم بودن اشکال هندسی تعیین میکنند. در مراحل بعد این مثلث ها طبق طرح از پیش تعیین شده در کار یکدیگر قرار میگیرند و با چسب بر روی سطح چسبانیده می شوند اما برای نهایی شدن کار باید تحت فشار و پرس قرار بگیرند که به آن “پره” می گویند.
این پره ها را در کنار یکدیگر قرار میدهند تا از تکرار آنها شکل کلی به دست بیاید. بعد از پرس کردن باید بر روی آنها لاک و صیقل صورت بگیرد. یک لایه پلی استر بر روی این برش های خاتم کاری پاشیده می شود تا جلای کار بیشتر شود. این کار باعث می شود سطح قاب خاتم کاری شده از رطوبت، سرما و گرما در امان بماند و خراب نشود.
خاتم ها بر اساس شکل، رنگ، ابعاد و طرح بر روی سطح ظرف یا قاب خاتم تک گل با کد KHF-17 با چسب مخصوص چسبانیده می شوند. با چسبانیدن تکه های خاتم بر روی سطح و ایجاد طرح های متفاوت و قرینه سازی، نوبت به ترمیم، سوهان کشیدن، سمباده و یا بتونه کاری است که با ساییدن و صاف کردن سطح قاب خاتم تک گل با کد KHF-17 یا ظرف خاتم برای جلا دادن و روغن کاری توسط سیلر و کیلر آماده می گردد. یک خاتم اعلا و نفیس که دارای شناسنامه و ضمانت نیز باشد بستگی به مرغوبیت آن دارد. مرغوبیت یک قاب خاتم کاری شده نیز بستگی به ریز نقشی، دقت و قرینگی و ظرافت کار دارد که همه آن ها بستگی به مهارت استاد کار، دقت و حوصله آنها دارد که کار را متمایز میکند.
مشخصات قاب خاتم با کیفیت
- عدم تغییر رنگ و شکل
- صاف بودن سطح و عدم وجود فضای خالی بر روی سطح
- قرینه بودن تمام نقوش و اشکال هندسی
- ریز و ظریف بودن مثلث های به کار رفته
- یکنواخت و یکدست بودن رنگ و مصالح استفاده شده در قاب خاتم کاری.
نگهداری قاب خاتم تک گل با کد KHF-17
اگر بخواهید قاب خاتم اصفهان خود را طولانی مدت داشته باشید بهتر است آن را در معرض مستقیم نور و حرارت و حتی رطوبت قرار ندهید. برای تمیز کردن قاب خاتم تک گل با کد KHF-17 خود از دستمال های مرطوب اصلا استفاده نکنید. هیچ جلاسنجی نیز بر روی قاب به کار نبرید.
امروزه خاتم سازی بر روی متریال مس و نقاشی های پردازی به عنوان جدید ترین مدل هدایای تبلیغاتی به شمار میروند.ما در این مجموعه تولیدی بر ان شدیم با تلفیق هنر گلدان های میناکاری و انواع سایزهای بشقاب های مینا کاری، در تلفیق با انواع مدل قاب های خاتم سازی با زیر ساخت معرق رنگ شده و پلی استر خورده یک کلکسیونی مدرن و توریستی با حرفه ای ترین طراحان تولید نماییم. ترکیب قاب های خاتم کاری شده با هنر بزرگ و با اصالت قلم زنی در کیفیت ارائه یک مدل از تلفیق هنر شهر اصفهان و به نام قاب خاتم با قلم زنی به شمار میرود.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.