توضیحات
مینا کاری یا مینا سازی هنری است با سابقه پنج هزار ساله. امروزه این هنر بیشتر بر روی مس انجام می شود، ولی می توان آن را بر روی طلا و نقره نیز به عمل آورد. اوج این هنر به دوره سلجوقیان باز می گردد، که تهیه ظروف برنجی و مینا کاری رواج داشته است.
میناکاری در اصفهان از جایگاه خاص و ممتازی برخوردار است. در حقیقت نقش ها و نگارهای مینا کاری به نحوی الهام گرفته از طرح هایی است که در ساخت نمای مساجد استفاده می شده. نقش های پرپیچ و خم و رنگ فیروزه ای که در ساخت ظروف مینا مرسوم است شما را به یاد گنبد های فیروزه ای مساجد کهن اصفهان می اندازد. برای ساخت ظروف مینا از ورق مس استفاده می شود.
قبل از انجام طراحی ظرف مسی خام را با لعاب سفید لعاب کاری می کنند. البته برخی از ظروف خاص و سفارشی قبل از انجام لعاب کاری توسط استادان قلم کار نقره قلم کاری شده و برجستگی های زیبا روی آنها شکل می گیرد و سپس لعاب کاری می شوند. پس از آن مرحله طراحی و رنگ آمیزی ظرف آغاز می گردد. در گذشته از رنگ های معدنی استفاده می شد اما امروزه از رنگ های کوره ای استفاده می شود که بهترین نوع آن رنگ های آلمانی هستند. این مرحله بیشترین زمان را می برد. بعد از طراحی و پایان رنگ آمیزی ظروف را به کوره می فرستند. برای این که در حین حمل به محل کوره، رنگ ها بر اثر تماس دست پاک نشوند کمی آنها را با شعله مستقیم حرارت می دهند و سپس آنها را به کوره می فرستند. اگر انواع ظروف میناکاری اصفهان کمی زودتر از کوره خارج شوند رنگ ها ترک می خورند واگر کمی دیرتر خارج شوند ممکن است رنگ ها بسوزند.
بنابراین این مرحله بسیار حساس است و فقط افراد ماهر این کار را انجام می دهند. کیفیت ظروف مینا به بدنه مسی و ظرافت و دقت اجرا بستگی دارد. برای نمونه های ارزان قیمت از ورق مس نازک و برای نمونه های خاص از ورق مس ضخیم استفاده می شود.
در ظروف مس ارزان قیمت برای آنکه کار سریع تر آماده شود، نقش و نگارها دقیق اجرا نمی شوند و بی دقت و آشفته کار می شوند، اما درکارهای خاص چنان دقتی در اجرای نقش و نگارها می شود که گویا طرح ظرف برروی آن چاپ شده است و اینجاست که هنر مینا کاری خود را نشان می دهد.
ظروف میناکاری اصفهان به لحاظ دوام ضد خش و با ثبات در رنگ می باشد و به لحاظ زیبایی براق و درخشان و قابل شست و شو می باشد ، تنها نکته ای که باید در نگهداری ظروف میناکاری توجه داشت وارد نشدن ضربه به بدنه آن می باشد . در صورت رعایت این نکته ، ظروف میناکاری می تواند سالیان زیادی مورد استفاده قرار گیرد .
