انواع صنایع دستی در ایران و روش تولید آن ها
از هنگامی که انسان خود را شناخته است، برای تامین نیازهای اولیه خود به تغییر طبیعت و به عبارتی کار بر روی طبیعت مشغول بوده است.
اولین صنایع دستی بشر ابزارآلاتی بودند که برای شکار و دفاع از خود تولید می کردند.
به همین دلیل روستاهای کوچک اولیه، اولین زادگاه صنایع دستی به حساب می آیند. با پیشرفت و رشد تمدن ها صنایع دستی هم رشد روزافزونی پیدا کرد.
صنایع دستی اصفهان یا هنرهای صناعی از مهم ترین محصولات تولیدی هر کشور محسوب می شوند.
این محصولات دارای هر دو کاربرد تزئینی و استفاده در زندگی روزمره هستند که به روش‌های سنتی و صنعتی ساخته خواهند شد.
برای آشنایی بیشتر با این محصولات، تا پایان ما را همراهی کنید.
ویژگی های صنایع دستی تولید شده در کشور ایران
انواع هنرهای دستی در کشور ایران نسبت به سایر کشورهای دیگر بسیار بیشتر است.
این محصولات خصوصیات و ویژگی های زیادی دارند؛ به همین دلیل طرفداران فوق العاده زیادی دارند.
بعضی از ویژگی های این صنایع عبارت است از:
- بخشی از مراحل اساسی تولید با استفاده از دست و تجهیزات دستی انجام می شود.
- در تولید هر محصول حضور موثر و خلاقی دارند.
- مواد اولیه خود را از منابع داخلی تهیه خواهند کرد.
- تمام محصولات بار فرهنگی دارند. زیرا از نگاره ها و رنگ آمیزی های بومی و سنتی بهره مند هستند
- فراورده های تولیدی توسط این روش، با محصولات دیگر تفاوت بالایی دارد.
- ارزش افزوده صنایع دستی فوق العاده بالا است.
- این هنر را می توان در مناطق مختلف توسعه داد.
- مهارت های این کار را می توان طبق روش استاد و شاگرد به نسل های بعدی منتقل کرد.
انواع صنایع دستی ایران
صنایع دستی ایران در قسمت های مختلف کشور تنوع بسیار زیادی دارند.
هر یک از شهرها و روستاهای ایران با توجه به آب و هوا و امکاناتی که دارند، صنایع دستی متنوع را تولید می کنند.
در طول سالیان دراز تنوع صنایع دستی ایران روز به روز افزایش پیدا کرده است.
اکثر آثار تولیدی دست هنرمندان ایرانی عبارت است از:
صنایع دستی بافت و نساجی
بافت و نساجی سنتی از قدیمی ترین صنایع دستی کشور ایران محسوب می شود.
این صنعت در راستای برطرف کردن نیاز انسان به پوشش و برخی اقلام مورد نیاز روزمره می پردازد.
به همین دلیل به شاخه های مختلفی تقسیم خواهد شد. امروزه صنعت بافت و نساجی سنتی یکی از متنوع ترین هنر دستی ایران است.
در استان های مختلف کشور می توانیم شاهد بافت انواع فرش و گلیم و مدل های مختلف از نساجی سنتی باشیم.
برخی از محصولات این گروه عبارت است از: گبه بافی، جاجیم بافی، ابریشم بافی، چادر شب بافی، مخمل بافی، پرده بافی، خوس بافی، نوار بافی، شمد بافی و چفیه بافی و غیره.
صنایع دستی فلزی
استخراج فلز در روزگار باستان توجه انسان را به این ماده برای تولید لوازم مورد نیاز زندگی جلب نمود.
استفاده از فلز برای تهیه انواع ظروف و ابزار روزمره، با توجه به استحکام بالای آن بسیار رایج شده است.
در میان آثار باقی مانده از دوران ایران باستان نمونه های زیادی از انواع وسایل فلزی می یابید.
پس می‌توان قدمت صنایع دستی فلزی را به دوران ایران باستان بازگرداند.
صنایع دستی میناکاری
میناکاری یکی از زیباترین ظروف و وسایل تزیینی است که تولید آن ها بسیار دشوار است.
آثار هنری میناکاری از گران قیمت ترین صنایع دستی ایران محسوب می شود.
این هنر توسط ماهرترین استادهای صنعتگر انجام خواهد شد. قدمت این هنر به بیش از ۵۰۰۰ سال خواهد رسید.
هنرمندان مینا کار با ترکیب رنگ های مات و کار با کاشی و فلز، هنرهای زیبا خلق می کنند.
زیر مجموعه ه‌های صنعت میناکاری شامل مرصع، مشبک، مینای نقاشی و مینای صبی می‌شوند.
صنایع دستی سفالگری
سفالگری از جذاب ترین صنایع دستی ایران محسوب می شود قدمت بالایی دارد. در هر منطقه از ایران به دلیل دسترسی به خاک، تهیه ظروف رایج شده است.
صنایع دستی خاتم کاری
خاتم کاری اصفهان عبارت است از چند ضلعی های منظم و رنگین که بر روی سطح کار بر مبنای ایجاد طرحی هندسی تولید می شوند.
این هنر یا موزاییک وار یا مثلثی که در مجموع یا ایجاد طرحی منظم اثری شکیل، زیبا و چشم نواز خلق می شود.
دسته بندی صنایع دستی در ایران
صنایع دستی در کشور ایران با استفاده از مواد مختلف ساخته می شود که هر کدام زیبایی و جذابیت خاص خود را دارند.
این تنوع محصولات، ریشه در اقلیم ، آب و هوای مناطق مختلف در ایران دارد.
همچنین توانمندی و علاقه های مردم محلی هر شهر و روستا نقش مهمی در تولید انواع صنایع دستی دارد.
دسته بندی صنایع دستی فوق العاده زیاد است. به همین دلیل افراد با توجه به سلیقه ای که دارند، می توانند بهترین محصولات را خریداری نمایند.
این محصولات را با توجه به عوامل و موارد زیادی دسته بندی می کنند که عبارت است از:
- بافت های داری و ماشینی: فرش و قالی، گلیم، گبه، زیلو، جاجیم، زربفت، مخمل، ترمه، ابریشم دوزی و غیره در این دسته قرار می گیرند.
- رودوزی های سنتی: سوزن دوزی، پته دوزی، ملیله دوزی، گلابتون دوزی، قلاب دوزی، منجوق دوزی، پولک دوزی و غیره در دسته بندی رودوزی قرار می گیرند.
- صنایع فلزی: دوات‌گری، حکاکی، قلم زنی، زرگری، کوفته گری، ریخته گری در دسته صنایع فلزی قرار می گیرند.
- میناکاری
- سفالگری: چرخ کاری، لعاب سازی، کاشی کاری جزو صنایع دستی سفالگری هستند.
- آبگینه: شیشه گری، نقاشی روی شیشه و غیره در این دسته از صنایع قرار دارند.
- صنایع چوبی: خاتم کاری، خراطی، منبت کاری، نازک کاری، معرق کاری و غیره جزو محصولات هستند که در دسته صنایع چوبی قرار می گیرند.
- صنایع سنگی: سنگ تراشی، خراطی سنگ، معرق سنگ، حکاکی روی سنگ، فیروزه کوبی ها با استفاده از سنگ تولید شده و در گروه صنایع سنگی قرار دارند.
- نگارگری و تذهیب
- چاپ‌های سنتی
- پوستین دوزی
- نمدمالی
- حصیربافی
- صنایع دستی چرمی: محصولات این دسته حکاکی چرم، دوخت چرم، معرق چرم هستند که بر روی چرم صورت می گیرند
- رنگ‌سازی و مرکب‌سازی و رنگرزی
مزایا انواع صنایع دستی
مردمان کشور ایران به انواع صنایع دستی علاقه بسیار زیادی دارند.
به طوری که می توان در هر خانه ایرانی یک نوع صنایع دستی اصفهان را مشاهده کرد.
برخی از مزایای این محصولات عبارت است از:
وجود اقتصاد مبتنی بر کشاورزی و دامداری که ضمن در دسترس قرار داشتن مواد اولیه نباتی و حیوانی برای تولید انواع گوناگون هنرهای دستی را به عنوان اوقات فراغت و بی کاری فصلی انتخاب می کنند.
در کل می توان برای صنایع‌دستی، زمینه‌های مناسبی برای تولید و اشتغال را فراهم کرد.
تنوع شرایط اقلیمی و آب و هوایی و وجود رسوم و سنت های گوناگون و متنوع در مناطق مختلف که می‌تواند در پدید آمدن صنایع دستی متنوع با نگاره‌ها و نقش جالب و پر تنوع بسیار تاثیر گذار باشد.
علاقه ذاتی مردمان ایران به هنرهای دستی، به ویژه به هنرهای بومی و سنتی که می تواند زمینه سازی برای تولید بیشتر هنرهای دستی باشد.
امروزه این محصولات جزو هدایای تبلیغاتی اصفهان محسوب می شوند که ارزش بسیار بالایی دارند و گزینه ای بسیار مناسب به عنوان کادو محسوب می شوند.
نحوه تشخیص صنایع دستی اصل
با توجه به اینکه هنر ایرانی در کشورهای خارجی محبوبیت زیادی دارد، کشورهایی مانند چین، هند و اندونزی با الگوبرداری از هنر ایرانی برای تولید صنایع دستی اقدام کرده‌اند.
این محصولات فقط هنرهای دستی ایران شباهت دارند. در حالیکه با استفاده از ماشین آلات و مواد شیمیایی ساخته می‌شوند.
به همین دلیل برای تشخیص صنایع دستی اصل از تقلبی به نکات مهم توجه داشته باشید.
مهم ترین صنایع دستی ایران را انواع زیراندازهای سنتی همچون گلیم، زیلو، گبه و قالی، نساجی سنتی، هنرهای مرتبط با چوب و فلز، سفال و سرامیک و شیشه تشکیل می‌دهند که آشنایی با آن ها در زمان خرید بسیار مهم است.
برای مثال باید بدانید در یک گلیم اصلی هیچ وقت از کاموا و پلاستیک استفاده نمی کنند و رنگ های آن کاملا طبیعی است.
همچنین در زمان خرید انگشتر فیروزه، مهم ترین نکته رنگ آن و رگه های موجود در داخل سنگ است.
همه محصولات صنایع دستی اصل شناسنامه دارند که در آن مشخصات فنی و هنری محصول درج شده است.
بسته بندی ایمن و مناسب هم نماد دیگر یک از یک کالای اصل و مرغوب است.
فروش صنایع دستی در ایران
امروزه صنایع دستی در ایران افزایش پیدا کرده اند و در هر منطقه ای با توجه به مهارت و مواد در دسترس، محصولات مختلف را تولید می کنند.
امروزه مراکز بسیار زیادی در ایران وجود دارند که صنایع دستی مختلف را به فروش می رسانند.
برای خرید این محصولات شما عزیزان می توانید از طریق سایت های آنلاین هم اقدام کنید.
